Polskokatolicyzm

Polski Narodowy Katolicki Kościół w USA i Kanadzie 1897 - 2010
Kościół Polskokatolicki w Rzeczypospolitej Polskiej
Kościół Polskokatolicki w RP, zwany do 1951 roku Polskim Narodowym Kościołem Katolickim (PNKK) genezą swą sięga lat dziewięćdziesiątych XIX wieku. Wtedy wśród Polonii Stanów Zjednoczonych Ameryki doszło do wystąpień wiernych w parafiach rzymskokatolickich przeciwko dominacji duchownych pochodzenia niemieckiego i irlandzkiego. Wierni domagali się względu w sprawy finansowe parafii, używania języka polskiego w liturgii , a także opieki duchownych z własnej zbiorowości etnicznej. Po bezskutecznym przedstawieniu Stolicy Apostolskiej prób zawartych w "Memoriale" (1898r.) doszło do powstania - z szeregu niezależnych parafii polskich - ośrodka w Scranton (Pensylwania) i tym samym formalnego utworzenia Polskiego Narodowego Katolickiego Kościoła. Nowa zorganizowania kościelna społeczność w roku 1907 po otrzymaniu sakry biskupiej przez ks. Franciszka Hodura przyłączyła się do Kościołów Starokatolickich, zjednoczonych w Unii Utrechckiej. Ustrój Kościoła jest synodalny. U podstaw programu religijno-społecznego PNKK legło hasło służenia Ojczyźnie, co w początkowym okresie przejawiało się m.in. w dążeniu Polaków do odzyskania niepodległości Macierzy. Było to świadectwem głębokiej świadomości i gorącego patriotyzmu imigrantów polskich. Kościół przyczyniał się do podtrzymywania tradycji wśród zbiorowości Polaków oraz do obrony interesów narodowych. Biskup Franciszek Hodur zdawał sobie sprawę z potrzeby nawiązania kontaktu i utrzymania więzi z krajem ojczystym, dlatego też myślał o zorganizowaniu PNKK w Polsce. Stało się to po odzyskaniu niepodległości.Jednak pracę misyjną ogromnie utrudniał brak legalizacji działalności Kościoła. Wszelkie starania Kościoła o uznanie prawne nie przyniosły do 1939 roku pozytywnego skutku. Dopiero w lutym 1946 roku Kościół uzyskał uznanie prawne na podstawie decyzji ministra administracji publicznej. Pełne uregulowanie stanu prawnego nastąpiło dopiero po uchwaleniu przez Parlament RP Ustawy z dnia 30 czerwca 1995 roku o stosunku Państwa do Kościoła Polskokatolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 97, poz. 482). Zgodnie z obowiązującym prawem kościelnym, Kościół Polskokatolicki wyznaje katolickie prawdy wiary i moralności, oraz zasady ustroju zawarte w Piśmie Świętym, sformułowane w powszechnych symbolach wiary i postanowieniach siedmiu Soborów Powszechnych pierwszego tysiąclecia. W kulcie i liturgii odnoszących się do Trójcy Przenajświętszej, Bożej Rodzicielki Maryi i Świętych. Kościół Polskokatolicki nie odbiega od wiary i tradycji Świętego Powszechnego i Apostolskiego Kościoła. W sprawowaniu tych świętych czynności posługuje się kalendarzem liturgicznym roku kościelnego. Najwyższą cześć Kościół oddaje Bogu w Trójcy Świętej Jedynemu. Centralnym ośrodkiem życia duchowego jest Msza Święta - Najświętsza Ofiara, która jest uobecnieniem zbawczej Ofiary Chrystusa. Kościół oddaje także cześć aniołom, apostołom, męczennikom i świętym, a wśród nich szczególne miejsce rezerwując dla Maryi Matki Bożej. W kulcie tym stara się zachowywać właściwy umiar i powagę, a opierając się na prawdach wiary w świętych obcowanie, Kościół uznaje ich za specjalnych pośredników między ludem a Bogiem.

Kościół Polskokatolicki uczestniczy w ruchu ekumenicznym, jest członkiem Światowej Rady Kościołów i Konferencji Kościołów Europejskich a także Polskiej Rady Ekumenicznej. Od wielu lat pozostaje w braterskich stosunkach z Kościołem Prawosławnym, z którym prowadzony jest dialog, także na płaszczyźnie międzynarodowej. Od 1997 roku prowadzony jest także dialog z Kościołem Rzymskokatolickim w Polsce, na wzór dialogu jaki miał miejsce w Stanach Zjednoczonych między PNKK a Kościołem rzymskokatolickim tego kraju. Fragmenty oświadczenia Biskupów amerykańskich K-ła Rzymskokatolickiego:
Jako rzymskokatoliccy Biskupi i zaangażowani w dialogu z Biskupami Polsko-Narodowo Katolickimi, chcemy wyciągnąć rękę z przyjaźnią i chrześcijańską miłością do duchowieństwa i wiernych Polskiego Narodowego Katolickiego Kościoła. Głęboko żałujemy tych wszystkich czasów, w których wobec naszych braci i sióstr w Panu byliśmy niewrażliwi i zawiniliśmy w jakikolwiek sposób. Obiecujemy, że uczynimy wszystko, co w naszej mocy, aby te dni już nigdy nie powróciły... Mamy nadzieję i modlimy się, abyśmy mogli odłożyć na bok wszystkie aspekty polemiczne, niezgodności i niezrozumienia dzielące nas w minionych dniach. Mocno bolejemy nad tamtym smutnym rozwojem wypadków i wzajemną wrogością, która w efekcie doprowadziła do zerwania jedności eklezjalnej.
W podobnym duchu brzmi oświadczenie Biskupów PNKK. Owocem dialogu jest możliwość wzajemnego korzystania z posług sakramentalnych wiernych obu Kościołów.

Sakramenty Święte - zostały ustanowione przez Pana Jezusa. Są to widzialne znaki, przez które Jezus przychodzi do ludzi sam lub udziela nam swej łaski. Sakramentów jest siedem: Chrzest, Bierzmowanie, Eucharystia, Pokuta, Namaszczenie Chorych, Kapłaństwo, Małżeństwo.
Grzech to świadome i dobrowolne łamanie przykazań Bożych lub kościelnych. Grzechy główwne: pycha, chciwość, nieczystość, zazdrość, nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu, gniew i lenistwo. Odpuszczenie grzechów otrzymujemy przystępując do spowiedzi świętej czyli Sakramentu Pokuty. Spowiedź św. jest to wyznanie grzechów przed kapłanem w celu otrzymania rozgrzeszenia. Warunki dobrej spowiedzi świętej:
1. Rachunek sumienia,
2. Żal za grzechy,
3. Mocne postanowienie poprawy życia,
4. Szczera spowiedź,
5. Zadośćuczynienie Panu Bogu i bliźniemu.

W Kościele Polskokatolickim sprawowane są dwie formy spowiedzi: indywidualna (uszna w konfesjonale) oraz ogólna (sprawowana bądź jako odrębny obrzęd przed ołtarzem, bądź w połączeniu z Mszą święta w części zwanej Spowiedzią Powszechną). Do spowiedzi indywidualnej są zobowiązane przystępować dzieci oraz młodzież do lat 18; zaleca się również przystępowanie do niej dorosłym, ilekroć odczuwają także potrzebę. Poprzez częste uczestnictwo w Sakramencie Pokuty chrześcijanin ma sprzyjające warunki do kontrolowania stanu swego życia duchowego.

Na Godło Kościoła Polskokatolickiego składa się kilka elementów:
- Rozłożona księga: przedstawia Słowo Boże czyli Pismo Święte, które jest środkiem nauki o Panu Bogu i człowieku, o Jezusie Chrystusie naszym zbawicielu.
- Słońce i promienie: to symbol religijnej wolności, żarliwości i gorliwości w służbie Bożej, w wyznawaniu wiary świętej.
- Krzyż: to znak zbawienia, cierpienia i ofiary Chrystusa, symbol naszej wiary.
- Palma: symbol zasłużonego pokoju i sprawiedliwości oraz przypomnienia, że ludzie mają żyć według zasad nauki Chrystusa.
Na godle Kościoła wypisane są także słowa: Prawda, Praca, Walka. Słowa te mówią, że naukę Jezusa Chrystusa mamy wypełniać w życiu przez głoszenie prawdy i życie zgodne z prawdą. Chrześcijanin ma też rzetelnie pracować tak dla chwały Bożej jak i dla pożytku osobistego, swojej rodziny, Narodu i Ojczyzny. Chrześcijanin ma też walczyć, ale z wszelkim złem i grzechem.

Bibliografia
Więcej o historii i doktrynie Kościoła Polskokatolickiego znajdziesz w następujących pozycjach:
1. Ks. dr Edward Bałakier, Sakramentologia Starokatolicka, Warszawa 1990
2. Ks. dr Edward Bałakier, Sprawa Kościoła Narodowego w Polsce XVI wieku, Warszawa 1986
3. Bp Urs Kury, Kościół Starokatolicki - historia, nauka, dążenia, Warszawa 1996
4. Bp Tadeusz Ryszard Majewski, Biskup Franciszek Hodur i Jego Dzieło, Warszawa 1987
5. Ks. Tadeusz i Jerzy Piątek, Starokatolicyzm, Warszawa 1987
6. Ks. dr inf. Tomasz Wójtowicz, Spotkanie z Panem Jezusem, Warszawa 1986
7. Bp Wiktor Wysoczański, Polski Nurt Starokatolicyzmu, Warszawa 1977
8. Rodzina - magazyn katolicki, Warszawa